Spelvorm die helpt bij leren veranderen:

"De Wereld der Verandering"

We praten in organisaties veel over wens en noodzaak om te veranderen.

• Veranderen om bij de tijd te blijven
• Veranderen om klanten tevreden te houden
• Veranderen omdat het moet, want het oude werkt niet meer.
• Veranderen omdat er zo'n mooi lonkend perspectief is aan de horizon

In het onderwijs wordt behalve op scholen ook gewerkt aan nieuwe ontwikkelingen op bovenschools niveau. Als groep van schoolleiders ga je dan samen rond een gezamenlijk veranderonderwerp aan de slag. 

En waar veranderen met je eigen schoolteam al lastig is, valt het helemaal niet mee met je collega-schoolleiders, die je immers maar zo af en toe ziet.

Een spelvorm die je helpt om met elkaar in dialoog te gaan over jullie veranderkwaliteit als groep van schoolleiders is het spel "De Wereld der Verandering"

Het spel De Wereld der Verandering gebruik ik als groepen schoolleiders effectief willen samenwerken bij een veranderingsonderwerp. Vooral als ze verder willen gaan dan taken verdelen, waarna ieder zijn 'stukje van het ding doet’. Als ze daarentegen willen leren van elkaar en al werkende meer gebruik willen maken van elkaars kwaliteiten'. 

Het spel oefent in het samen doorlopen van stappen in een veranderingsproces.

Stappen in een veranderingsproces

Het spelbord bestaat uit vijf werelddelen, afgeleid van de klassieke

fasen van een geplande verandering.

• Rijk der Ideeën                                 (initiatieffase)

• Diagnosië                                         (diagnosefase)

• Ontwerp-je-Rijk                                 (ontwerpfase)

• Verenigde Staten van Implementatie     (implementatiefase)

• Verloren Rijk der Evaluatie                  (evaluatiefase)

Elk werelddeel bestaat op haar beurt weer uit een aantal landen, die vernoemd zijn naar

veranderkundige thema’s die in deze fase van veranderen spelen.

De werelddelen zijn met elkaar verbonden, via bruggen, bootjes en luchtballonnen.

Tijdens het spel gooi je met een dobbelsteen en afhankelijk van je worp krijg je een specifieke opdracht of vraag. Deze opdracht of vraag past bij de veranderingsstap waarin de groep zich in het spel bevindt. Je trekt samen als groep door de landen en werelddelen. En wie wint er dan? Wel, de schoolleider die het meest geleerd heeft tijdens het spel.

Het spel in de praktijk

Als ik het spel speel met een groep schoolleiders, dan ben ik als spelleider hun gids. Ik kies de vragen die op dat moment het meest bijdragen aan het versterken van de samenwerking van de groep op hun ‘reis’. Belangrijk is om de vaart in het spel te houden en deelnemers te stimuleren tot luisteren naar elkaar en praten met elkaar. Dan gaat het spel snel al over hun echte samenwerking als team tijdens veranderingsprocessen.

Zelf aan de slag met het spel

Mijn ervaring is dat schoolleiders door het spel een enorme impuls krijgen om energiek met hun eigen veranderonderwerp aan het werk te gaan met elkaar.

En het leuke is, ook jij kunt als trainer met het spel aan de slag. De materialen van het spel zijn namelijk gratis te downloaden via www.schoolaanzet.nl (zoek op: wereld der verandering). Je hoeft alleen maar zelf te zorgen voor de printjes, het vergroten van het speelbord, voor een grote pion en voor een kleurendobbelsteen.

Tot slot

Waarom zou je dit spel spelen in plaats van direct aan het werk te gaan met een reëel veranderonderwerp? Een Chinees spreekwoord zegt: 

"Each journey of a thousand miles begins with a single step"

Dit spel is een bijna levende metafoor om als schoolleiders samen op reis te gaan en zo mooie nieuwe werelden te vinden.

Waarom vragen we het ze niet gewoon? Het nut van medewerkers-bevlogenheidsonderzoek

Het thema “medewerkers tevredenheid” is een “klassieker” in het vak Psychologie van Arbeid & Organisatie. Recentelijk had ik als docent het genoegen een minor HRM voor leidinggevenden te mogen verzorgen met daarin over genoemd onderwerp een hoor- en werkcollege.

De werkvorm
Na een stukje theorie en een informatief filmpje koos ik voor de werkvorm “stellingen & dillema’s” om de studenten na te laten denken over enkele dilemma’s waar een bedrijf voor staat als zij een medewerkers-bevlogenheidsonderzoek willen houden. Hieronder staat een voorbeeld van een mogelijke uitkomst van zo’n onderzoek.

 

Theorie
Organisaties staan vaak voor dilemma’s als:
- moeten we de resultaten van de scores op de vragenlijst opnemen in de bonus van onze managers?
- moeten we de resultaten van alle afdelingen en managers publiek op intranet plaatsen?
- moeten medewerkers die gevraagd is de organisatie te verlaten ook de vragenlijst invullen?

 

De praktijk
Bovengenoemde dilemma’s leverden een levendig debat op tussen studenten in mijn werkcollege die discussieerden in “de Lagerhuis vorm” .  Stevige meningen werden verkondigd die op hun beurt weer even stevig gepareerd werden. 

 

Slot
De grootste winst van de discussie was dat studenten meer en meer tot het inzicht kwamen dat er niet EEN waarheid of wijsheid bestaat.  Vele keuzes hangen af van de situatie en van het krachtenveld van het aanwezige management.  Bij de keuze voor medewerkers-bevlogenheidsonderzoek was de leuze reeds bekend maar ik heb ondervonden dat het ook prima werkt bij studenten:  waarom vragen wij het ze niet gewoon?

"Op leven en dood"

“Op leven en dood”

 

‘Help!’   Hoe krijg ik jullie aandacht … met een activerende opening …

 

Wat gebeurt er als je brand krijgt? Merk je dat direct of niet? Stel je ligt te slapen, ruik je de rook en wordt je dan wel wakker? Heb ik nog tijd en gelegenheid om naar buiten te gaan of dierbaren te waarschuwen en hun mee te nemen? Kan ik nog belangrijke spullen meenemen? Zomaar een paar vragen die bij brand in je eigen woning van toepassing kunnen zijn. Vaak heb je weinig tijd en toch moet je onder druk beslissingen nemen. Ik wilde de deelnemers bewust maken dat brand ons allemaal kan overkomen en wat dat de dilemma’s zijn waarmee je te maken krijgt, maar vooral wat je er zelf aan kan doen…

De werkvorm

Als activerende opening heb ik de associaties met betrekking tot het onderwerp geïnventariseerd, om zo het begin niveau van de deelnemers te bepalen en hierop aan te kunnen sluiten. Daarna wilde ik een kijkopdracht gegeven om de deelnemers op scherp te zetten voor het onderwerp. Hierna heb ik gevraagd welke maatregelen je zelf kan nemen.

 

http://www.radartv.nl/uitzending/archief/detail/aflevering/16-12-2013-1/rookmeldertest/

 

 

De theorie

Als activerende opening voor het thema ‘brandveiligheid in je eigen woning’ heb ik eerst de associaties met betrekking tot brandveiligheid geïnventariseerd. Bijzonder was dat er veel associaties werden opgenoemd maar niemand noemde een rookmelder. Daarna heb ik een kijkopdracht gegeven. Het videofragment ging over een indrukkend verhaal van een vrouw die als enige van een gezin een brand had overleefd met de nodige emotionele en lichamelijke littekens. Het filmpje eindigde met de noodzaak van een werkende rookmelder. Ik heb hierna gevraagd wie thuis een rookmelder heeft. Bijna iedereen had er een. Bij de vraag of de rookmelder ook nog werkte, kon helaas de helft van de deelnemers hier maar positief op antwoorden.

 

De praktijk

Als activerende opening heb ik maar ten dele mijn doel bereikt. De deelnemers waren zeker allemaal geboeid over dit onderwerp en zagen de nut en noodzaak om zelf over dit onderwerp na te denken en voorzieningen thuis te treffen. Het aantal werkvormen die ik binnen 5 minuten wilde inzetten was teveel, waardoor het z’n kracht miste. Ook hier geldt ‘minder is vaak meer’. Tevens kan het inzetten van een schokkend/indrukwekkend film fragment (te) heftig overkomen.

 

… en dus, … ‘Iedereen is verantwoordelijk voor zijn/haar eigen brandveiligheid’ …

Ik hoop dat ik jullie nieuwsgierig heb gemaakt voor het onderwerp en dat jullie ook ervaring willen opdoen met deze manier van een activerende opening. Ik ga door met het inzetten van activerende openingen, maar probeer met minder, meer te bereiken…

Mijn fiets heeft twee wielen en een stuur

Mijn fiets heeft twee wielen en een stuur.                       

En dan is het zover! Aan mij de taak om mijn collega leerkrachten gemotiveerd te krijgen om het Radar agressie preventie model te gaan invoeren. Maar, we moeten al zoveel………en nu ook nog een studiedag over agressie preventie??
De vraag die vooral leeft:  “WAT HEBBEN WE ER AAN?” 

Tijd voor een motiverende en activerende werkvorm!!

Waar het om draait

Bij het Radar agressie preventie model draait het om een éénduidig begrippenkader. Het Radar model Regeer is een kapstok waar het team zelf de begrippen en interventies die bij de school passen aan op kan hangen.  Ik wil daarom bij de start van de dag de collega’s prikkelen om tijdens de dag na te denken over hoe we als team invulling willen en kunnen geven aan de preventie van agressie en met welke éénduidige interventies we schoolbreed willen gaan werken.

Teken een fiets

Ik laat 5 dia’s zien met afbeeldingen van fietsen: een damesfiets, een mountainbike, een oma fiets, een herenfiets, een racefiets. Bij iedere dia de vraag: wat is dit?

Het antwoord is steeds: “een …..fiets”

Moraal: iedere fiets is anders en toch noemen we ieder model een fiets. Zo is het ook met het Radar model. "Het is een model, maar hoe het eruit komt te zien bepalen jullie met elkaar."

De opdracht:

Teken met je groepje een fiets.

Maak de fiets helemaal zoals jullie die willen hebben.

Het gaat er niet om of je mooi kan tekenen, maar het gaat om de onderdelen die je op je fiets wilt hebben, omdat jullie die belangrijk vinden.

Het resultaat

GEWELDIG!!!

Alle groepen zitten onmiddellijk met elkaar te overleggen; er moet licht op ( voor in het donker), mandje voorop ( voor de boodschappen), lage instap ( lekker makkelijk), comfortabel zadel (tegen zadelpijn) etc.

 

WIE WIL ZIJN FIETS LATEN ZIEN EN TOELICHTEN?

Eén groepje laat een schets van een fiets zien met 3 wielen (stevige basis) en 5 zadels ( teamwork), tussen de zadels kleine zitjes (veilige plaats voor een kind), een paraplu erboven (bescherming van bovenaf)……….

Ieder groepje had zich helemaal uitgeleefd bij de uitwerking van deze opdracht en er is voldoende klittenband voor de rest van de dag!

Misschien kun je wat met dit idee als je een cursus hebt waarin je cursisten actief  "moeten" gaan meedenken?