Puzzelen met Porter

Een originele (groeps)werkvorm die tevens als formatieve toets kan worden gebruikt

Michael E. Porter, welke student (bedrijfs)economie kent hem niet. Management goeroe, icoon en professor aan de vooraanstaande Harvard University. Hij wordt door velen gezien als de (groot)vader van strategisch management. Zijn bekendste modellen, het vijf-krachten model, de waardeketen en de generieke concurrentiestrategieën, behoren tot de standaard kennis van vrijwel elke manager en bestuurder.

Ook tijdens de module Management Fundamenten van de minor business intelligence en IT governance van Avans Hogeschool te 's-Hertogenbosch komt het werk van Michael Porter uitgebreid aan bod. Zo wordt in week twee van de module de waardeketen van Porter uitgebreid besproken. Als docent ben ik op zoek gegaan naar een werkvorm om tijdens het college van week drie de behandelde lesstof met betrekking tot de waardeketen op een luchtige doch betrouwbare manier te kunnen toetsen (formatief), waarbij ik ook wilde proberen om een aantal verschillende intelligenties aan te spreken. Het resultaat is "Puzzelen met Porter" geworden, een werkvorm die ik in de volgende alinea's uitgebreid zal bespreken.

De Werkvorm

"Puzzelen met Porter" is een groepswerkvorm waarin studenten in kleine groepjes geacht worden om een kruiswoordpuzzel op te lossen. Deze puzzel bevat 5 verticale rijen, in elke rij (1-5) dient een woord ingevuld te worden die voorkomt in de waardeketen van Porter (zie onderstaande afbeelding: Lege Puzzel)



Lege Puzzel

De woorden die ingevuld dienen te worden in de kruiswoordpuzzel worden niet toegelicht middels een beschrijving (als gebruikelijk bij een kruiswoordpuzzel). Tijdens de werkvorm zijn de onderstaande afbeeldingen gebruikt om de in te vullen woorden 1 t/m 5 toe te lichten.

1. Marketing

Marketing

2. Service

Service

3. Operatie

Operatie

4. Technologie

Technologie

5. Infrastructuur

Infrastructuur

Wanneer alle woorden (juist) zijn ingevuld hebben de studenten een aantal letters van het zesde woord dat horizontaal kan worden ingevuld. Op basis hiervan moeten ze proberen te raden welk woord dit is. In onderstaande afbeelding ("Oplossing") zijn alle woorden ingevuld.



Oplossing

De theorie

In de hierboven besproken werkvorm wordt de theorie van de waardeketen van Porter formatief getoetst. Deze theorie is door Porter voor het eerst beschreven in zijn boek Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance uit 1985.  Tijdens het tweede college wordt deze theorie besproken aan de hand van onderstaande afbeelding ("waardeketen", een bewerkte versie van de waardeketen van Porter waarin gebruik wordt gemaakt van afbeeldingen van Lego figuren om de betekenis van de onderdelen toe te lichten.



Waardeketen

De praktijk

Tips en trucks voor docenten:

1. Gebruik de werkvorm formatief, het gebruik van de afbeeldingen en de interpretatie daarvan leent zich niet goed als summatieve toets;
2. Werk met kleine groepen, zeker wanneer er een tijdselement in de werkvorm wordt toegepast (zie punt 3);
3. In de werkvorm kan een tijdselement worden aangebracht door de afbeeldingen bijv. 30 seconden na elkaar te laten zien;
4. De werkvorm kan tevens competitief worden ingezet.
5. De werkvorm spreekt met name visueel-ruimtelijke, logisch-mathematische en verbaal-linguïstische intelligenties aan. Afhankelijk van of de werkvorm individueel of in groepsverband wordt uitgevoerd spreekt het ook interpersoonlijke en intrapersoonlijke intelligenties aan. Tenslotte is er nog de mogelijkheid om tijdens het tonen van de afbeeldingen muziek te laten horen (bijv. van een quiz), hetgeen muzikaal-ritmische studenten zal aanspreken.

Ik heb deze werkvorm een aantal keer in de praktijk mogen toepassen en de reacties van de studenten waren over het algemeen zeer positief. Ze beleven de werkvorm als origineel, aansprekend en afwijkend van de standaard werkvormen. Bovendien gaven de studenten aan het te waarderen dat er op deze wijze terug werd gekeken op (een deel van) de lesstof van de voorafgaande week.

Ik zou iedere docent dan ook willen uitnodigen om de werkvorm met een (kruiswoord)puzzel uit te proberen. vanzelfsprekend kan deze werkvorm over elk willekeurig onderwerp gaan. Als docent moet je dan vooraf ook even puzzelen...

Een laatste tip: het samenstellen van groepen gaat leuk, gemakkelijk en volledig objectief via de site http://www.transum.org/software/RandomStudents/